Noodverlichting met LED, TL of tritium

Productontwikkelingen op het gebied van noodverlichting lijken steeds sneller te gaan. De branche heeft ten opzichte van 10 jaar geleden een professionaliseringslag gemaakt, waarbij installateurs een belangrijke rol hebben gespeeld. Al een paar jaar geleden is bij vluchtwegaanduiding de gang gemaakt naar noodverlichting LED technologie en op dit moment is bijna de helft voorzien van een energiezuinige lichtbron.

De energiebesparing bij LED in vluchtwegaanduiding is al aanzienlijk. Meestal branden de bordjes met de bekende pictogrammen dag en nacht en een TL als lichtbron verbruikt meer energie dan een LED. Daarnaast hoeven installateurs bij de jaarlijkse inspectie niet steevast de LED lichtbron te vervangen.

Bij tritium noodverlichting verbruikt de lichtbron in tegenstelling tot LED- en TL noodverlichting helemaal geen energie. Dit maakt het de meest zuinige oplossing van de drie.

Kosten over 15 jaar (131.000 branduren)

TLLedTritium
Aanschaf€200€200€320
Montage€45€45€8
Onderhoud€456€456€0
Energie€606€242€0
Totaal€1307€943€328
Before After

NEN-EN-ISO 7010 Noodverlichting op basis van tritium

Waarom geen TL of LED maar tritium?

De markt voor vluchtwegverlichting wordt nog steeds gedomineerd door lichtbronnen op basis van fluorescentieverlichting, oftewel de bekende TL buisjes van 6 Watt

Voor onze tritium vluchtwegaanduiding wordt geen LED- of TL verlichting maar een ioniserend gas gebruikt dat 15 jaar of nog langer licht blijft afgeven. Je kunt het al die tijd in een donkere kelder hangen en dan brandt het nog net zo hard. Je hebt geen bekabeling nodig, geen energieverbruik en er zitten geen lampjes en accu’s in die je moet vervangen.

Het ontslaat een gebouwbeheerder echter niet van de plicht om jaarlijks een inspectie uit te laten voeren, maar met deze controle ben je wel erg snel klaar. Een pictogram met tritium verlichting is wel duurder in aanschaf, maar doordat exploitatiekosten ontbreken ligt de terugverdientijd op ongeveer anderhalf jaar. Kijk voor een meer uitgebreide vergelijking in kosten tussen onze Tritium Lights en continu brandende decentrale elektrische vluchtrouteaanduiding ook naar onze TCO berekening.

Wat verstaat men precies onder noodverlichting?

Onder het verzamelbegrip “Noodverlichting” zijn een drietal verschillende armaturen te onderscheiden. Zie hiervoor ook ons schema noodverlichting.

Vluchtrouteverlichting

Vluchtrouteverlichting zorgt ervoor dat, bij het wegvallen van de netspanning, de vluchtroutes voldoende zijn verlicht. Zo kunnen obstakels in de vluchtroute worden herkend en kan er veilig gebruik van de vluchtroute worden gemaakt. De meest voorkomende uitvoeringsvormen zijn: In het plafond geplaatste aparte verlichtingsunits met 1 of 2 TL lampjes en een ingebouwde accu. Bestaande TL armaturen die door een centrale noodstroomvoorziening worden gevoed.

Vluchtrouteaanduiding

Vluchtrouteaanduiding zorgt voor een eenduidige en herkenbare aanduiding zodat aanwezigen de kortst mogelijke vluchtroute getoond wordt.

De meest voorkomende uitvoeringsvormen zijn: Niet-nalichtende stickers. Nalichtende stickers. Tritium Lights. Noodverlichting LED armaturen en TL armaturen.

Tritium Lights zijn, in vergelijking met elektrische vluchtrouteaanduiding, over een periode van 15 jaar het voordeligst in aanschaf en gebruik.

Combinatie armaturen

Deze noodverlichting LED armaturen zorgen voor zowel de vluchtrouteverlichting als de vluchtrouteaanduiding. In de wandelgang worden deze armaturen vaak “transparanten” genoemd. Dit begrip is echter nergens gedefinieerd en wordt gelukkig steeds minder gebruikt.

De meest voorkomende uitvoeringsvormen zijn: TL vluchtrouteverlichtingsarmaturen voorzien van een groen pictogram.

Welke regelgeving is van toepassing op noodverlichting?

Om te bepalen hoe Tritium Lights passen binnen de regelgeving is het nodig om het bouwbesluit, de bouwverordening en de diverse normen en de Europese regelgeving in onderlinge samenhang te beschouwen.

Bouwbesluit

bouwbesluitIn het Bouwbesluit staan uitsluitend eisen die betrekking hebben op de verlichtingsinstallatie van een gebouw. Bijna altijd moet deze verlichtingsinstallatie ook aangesloten zijn op een voorziening voor noodstroom hetzij centraal of decentraal. Dit geldt zowel voor nieuwbouw als voor bestaande bouw.
Bij een verlichtingsinstallatie gaat het om de verlichtingssterkte op de vloer. Dit wordt uitgedrukt in lux. Het Bouwbesluit heeft dus vooral betrekking op (vluchtroute)verlichting.

In het Bouwbesluit staat over vluchtroutes uitsluitend dat er in gebouwen voldoende vluchtroutes moeten zijn en dat deze zo moeten zijn ingericht dat er bij brand op doeltreffende, snelle en veilige wijze kan worden gevlucht. Er staan geen concrete eisen in met betrekking tot vluchtrouteaanduiding.

Combinatie armaturen

In de bouwverordening staan de voorschriften voor brandveiligheidsinstallaties en vluchtrouteaanduiding die samenhangen met het aanvragen van een bouwvergunning. De bouwverordening gaat over (nieuw) “te bouwen bouwwerken” (Art. 2.6.8) en (heel officiëel) dus niet over (aanpassingen van) bestaande bouw. De voorschriften hebben vooral betrekking op wannéér vluchtrouteaanduiding aanwezig moet zijn in een gebouw en op de kwalitatieve eisen die eraan gesteld worden.

De bouwverordening heeft dus vooral betrekking op vluchtrouteaanduiding en combinatie armaturen. In de toelichting op de bouwverordening staat nog eens expliciet vermeld dat vluchtrouteaanduiding niet per sé van binnenuit verlicht hoeft te zijn. Het mogen zelfs nalichtende stickers zijn die door de normale verlichting of vluchtrouteverlichting wordt aangelicht. Ook worden er geen eisen gesteld aan de verlichtingssterkte zoals dit het geval zou zijn bij combinatie armaturen.

Welke normen zijn van toepassing op vluchtroute aanduiding?

Het pictogram

De eigenschappen en bepalingsmethoden waaraan vluchtrouteaanduiding moet voldoen waren vastgelegd in de NEN norm 6088. In januari 2013 is deze norm ingetrokken. Hij ging vanaf toen samen met de NEN norm 3011. Deze geeft voorschriften voor veiligheidskleuren en ontwerpprincipes voor het voorkomen van ongevallen, brandbestrijding, informatie over gevaren voor de gezondheid en evacuatie bij noodgevallen.

In Europa is sinds januari 2013 ISO 7010 (Graphical symbols – Safety colours and safety signs – Registered safety signs) van kracht als EN-ISO 7010, in Nederland geïmplementeerd als NEN-EN-ISO 7010.

Europese Richtlijnen

92/58/EEG is een Europese richtlijn waarin men streeft naar de harmonisatie van de regelgeving op het gebied van veiligheids- en gezondheidssignalering. Met betrekking tot vluchtrouteaanduiding staat in de 92/58/EEG uitsluitend dat “……de borden dusdanige afmetingen en kleur- en lichttechnische eigenschappen moeten bezitten dat zij goed zichtbaar en gemakkelijk te begrijpen zijn.” Ook staat erin dat “….bij slechte natuurlijke verlichtingsomstandigheden gebruik dient te worden gemaakt van fluorescerende kleuren, reflecterende materialen of kunstlicht…” In dit verband is het goed erop te wijzen dat Europese Richtlijnen wetgevend zijn.

Escape Light is exclusief Europees importeur van tritium vluchtrouteaanduiding en onze Tritium Lights voldoen aan vele standaarden zoals ANSI N540, NFPA Life Safety Code 101, Richtlijn 92/58 EEG, BS-5499 part 2, NEN-EN 1838, NEN 6088 en NEN-EN-ISO 7010. Tritium Lights staan geregistreerd en zijn goedgekeurd door US-NRC en het Nederlandse ministerie van VROM. Voor Tritium Lights bestaat ook een Gelijkwaardigheidsverklaring.

Zie voor meer informatie onze downloads.

De kleur

Met betrekking tot de veiligheidskleuren geldt dat dit bepaald dient te worden onder daglichtomstandigheden. Tritium Lights voldoen hieraan. Er staat ook nadrukkelijk in dat: “Indien de vluchtwegaanduidingen worden gecombineerd met noodverlichting (lees: vluchtrouteverlichting), de noodverlichting moet voldoen aan NEN-EN 1838. Dit geldt dus voor de bovengenoemde combinatie armaturen.

Tritium Lights zijn echter uitsluitend bedoeld voor vluchtrouteaanduiding en worden niet gecombineerd met vluchtrouteverlichting. Zo is de NEN-EN 1838 dus niet van toepassing op Tritium Lights. Onze armaturen zijn zowel met als zonder daglicht goed zichtbaar.